Poniżej zamieszczamy kolejne uwagi do przesłanej mieszkańcom Kudowy-Zdrój ankiety w sprawie zmiany sposobu naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
___*___
Z życia Rady Miejskiej Kudowy-Zdroju
Adam Frankowski
luty 2021 r.
Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią w załączeniu przedstawiam kopie wniosku o udostępnienie informacji publicznej oraz zapytania do pani Burmistrz w kwestii toczących się aktualnie konsultacji dotyczących zmiany sposobu naliczania opłaty za śmieci.
We wniosku o udostępnienie informacji publicznej wystąpiłem o dane, które nie wynikają wprost z dostępnych ogólnie danych dotyczących zużywanej przez mieszkańców wody i wytwarzanych przez nas odpadów. Natomiast w zapytaniu próbuję uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące faktycznych kosztów związanych ze zmianą sposobu naliczania opłaty za śmieci. Jak tylko uzyskam odpowiedzi postaram się nimi bez zbędnej zwłoki podzielić.
Wraz z początkiem lutego uaktywniły się komisje Rady Miejskiej oraz ustalony został termin sesji Rady na dzień 08 luty 2021 r. W planie sesji uchwała o dofinansowaniu form doskonalenia zawodowego nauczycieli i w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości z powodu COVID-19. Adam Frankowski
___*___
Temat płynny jak woda i niezbyt ładnie pachnący jak odpady komunalne
Ewa Ziniak
W ostatnich tygodniach trwa wśród mieszkańców indywidualnych i przedsiębiorców dyskusja na temat ankiety rozesłanej przez UM dotyczącej zmiany sposobu naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, która powinna być stosowana w Gminie Kudowa-Zdrój. Temat drażliwy ponieważ wiąże się z finansami każdego z nas.
Stowarzyszenie OK zamieściło na swojej stronie informacje dotyczące wyliczenia kwot opłaty śmieciowej. Ponieważ w naszym, czyli mieszkańców interesie decyzje podejmują radni, chcieliśmy by ta informacja na pewno do nich dotarła. Jako sekretarz d/s komunikacji Stowarzyszenia OK postanowilam rozesłać do Radnych tą informację.
Tu zaczynają się schody :
- Nie można z biura Rady otrzymać maili do Radnych,
- Pan Przewodniczący poruszy sprawę na Komisji;
- Komisja jest jawna i może na nią przyjść każdy obywatel, ale o terminie Komisji nie ma żadnej informacji ani na BIP ani na tablicy ogłoszeń,
- Zapytany o informację pracownik Urzędu mówi, że sam nie wie dlaczego nie ma informacji o Komisji,
- Dnia 5.02 na BIP Kudowa ukazuje się informacja z dnia 29.01 o Posiedzeniu Komisji w dniu 8.02, a po otwarciu wyświetla się posiedzenie Komisji w dniu 4.02.2020.
I to by było na tyle. Wnioski z tej sytuacji pozostawiam Czytelnikom. E.Z
_________
Poniżej zamieszczamy pismo od Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej w Kudowie-Zdroju, które trafiło do Stowarzyszenia ,,Obywatelska Kudowa” dotyczące uwag, co do przeprowadzanych obecnie konsultacji społecznych w sprawie wyboru metody i stawki za odpady komunalne.
___*___
Uwagi Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej
w Kudowie-Zdroju
do sposobu wykonania przez Panią Burmistrz Miasta Kudowy- Zdroju Uchwały nr XXVIII/196/20 Rady Miejskiej Kudowy Zdroju z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy dotyczących zmiany metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki tej opłaty dla nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.
Uchwała obowiązuje od 27 stycznia 2021 roku, a § 3 tej uchwały stanowi, że „Konsultacje przeprowadza się w celu poznania opinii mieszkańców Gminy Kudowa-Zdrój”.
Spółdzielnia Mieszkaniowa w Kudowie-Zdroju kierowana przez 3-osobowy Zarząd jest największym odbiorcą wody i płatnikiem za odpady komunalne, administruje 28 wielomieszkaniowymi budynkami, w których zamieszkuje średnio 1619 osób.
Zgodnie z uchwałą, ankiety miały być skierowane do mieszkańców Gminy, gdy tymczasem (w przypadku spółdzielni) ankietami objęto jedynie lokale mieszkalne, po jednej ankiecie na lokal (bez względu na liczbę zamieszkałych).
Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej nie zgadza się zarówno ze sposobem ankietowania, jak i przede wszystkim z treścią ulotki Burmistrz Miasta Kudowa-Zdrój dołączonej do ankiety.
Burmistrz Miasta podając nieprawdziwe informacje, jednocześnie sugeruje właściwy Jej zdaniem sposób naliczania opłat, czyli metodą wg zużycia wody. Naszym zdaniem jest to nadużycie.
Nie kwestionujemy zasadności zwiększenia opłat za wywóz odpadów (pomimo, naszym zdaniem swobodnych wyliczeń), uznając za zasadne zwiększenie opłat w związku ze wzrostem kosztów usuwania odpadów w roku 2021 do 3.508.813 zł.
Podane w ulotce przykłady wyliczenia opłaty za odpady na statystyczne 3-osobowe mieszkanie wyraźnie sugeruje rozwiązanie, które od pewnego czasu promuje Burmistrz Miasta, tj. metodą odnoszącą się do zużycia wody.
Zdaniem Burmistrza Miasta statystyczny właściciel lokalu będzie płacił mniej, niż przy zastosowaniu dotychczasowej metody uwzględniającej liczbę osób. Sugestia taka jest sprzeczna z uzasadnieniem uchwały Rady Miejskiej o konieczności zwiększenia opłat.
Zarząd naszej spółdzielni dokonał wnikliwej analizy faktycznych ilości i kosztów zbilansowanych za rok 2020, mających być bazą do obciążeń w roku 2021.
Kategorycznie stwierdzamy, że wszystkie podane naszym Lokatorom wyliczenia są zwykłą manipulacją i mijają się z prawdą.
Fakty są następujące:
– liczba zamieszkałych w naszych zasobach wynosi 1619 osób,
– koszt roczny wywozu odpadów w roku 2020 wyniósł 505.129 zł,
– roczne zużycie wody wyniosło 66.767 m3,
– jednostkowe zużycie wody wynosi 3,44 m3/os/m-c.
Sugerowane w ulotce opłaty liczone od ilości zużytej wody dają koszt 734.437 zł, to jest o 229.308 zł więcej niż w roku 2020. Wzrost o 45,4%.
Zachowanie dotychczasowej metody liczenia opłat według ilości osób zamieszkałych, nawet przy propozycji zwiększenia stawki z 26 zł/os/m-c do 36 zł/os/m-c jest dla spółdzielni i dla jej Lokatorów korzystniejsze.
W roku 2021 przy zwiększeniu stawki do 36 zł/os/m-c będzie o 164.279 zł więcej (32,5%), lecz w rzeczywistości będzie taniej, niż przy obliczaniu metodą odnoszącą się do zużycia wody. Niejako na marginesie pozostawiamy dosyć swobodne wyliczenie 11 zł/m3/m-c i 36 zł/os/m-c.
Spółdzielnia Mieszkaniowa, jako właściciel i zarządca wszystkich nieruchomości, w tym 28 budynków wielomieszkaniowych w Kudowie Zdroju zawarła w imieniu lokatorów umowę o dostawę wody i odbiór ścieków z tutejszą miejską spółką KZWiK Sp z o.o. Wszystkie mieszkania wyposażone są w indywidualne wodomierze lokalowe (od 1 do 4 w lokalu).
Z Dostawcą wody spółdzielnia rozlicza się miesięcznie na podstawie odczytów wodomierzy głównych (budynkowych), będących własnością Dostawcy.
Rozliczenia z Lokatorami dokonywane są w cyklu 6-miesięcznym z doliczeniem różnic ilości wody wynikającej z odczytu wodomierza głównego i sumą odczytów wodomierzy indywidualnych w każdym budynku. Pomimo tego, że wszystkie wodomierze lokalowe posiadają moduły do radiowego odczytu różnice występują, choć w znacznie mniejszej skali.
Wdrożenie obecnego komputerowego systemu rozliczania wody generowało znaczne koszty, ale dało znakomite efekty, niwelując rozmaite wcześniejsze błędy.
Zmuszeni tzw. ustawą śmieciową regulujemy co miesiąc zbiorowe opłaty za wywóz odpadów według aktualizowanej przez nas liczby osób zamieszkałych w danym miesiącu.
Wprowadzenie sugerowanego sposobu rozliczania tych kosztów według zużycia wody byłoby bardzo wygodne dla Gminy, bowiem obciążani będziemy co miesiąc według odczytu wodomierza głównego wskazanego przez KZWiK.
Tymczasem spółdzielnia będzie zmuszona ustalać zaliczki półroczne „śmieciowe”, które musi rozliczać jednocześnie z rozliczaniem wody.
Gmina otrzyma jednorazowo kwotę o blisko 50% wyższą, nie ponosząc żadnych kosztów, przerzucając koszty kolejny raz na spółdzielnią mieszkaniową. Niestety tylko spółdzielcy musieliby uczestniczyć w dodatkowych kosztach decyzji ułatwiających życie innym podmiotom.
W przypadku decyzji o wprowadzeniu rozliczeń za odpady metodą odnoszącą się do zużycia wody, wzrosną znacznie koszty eksploatacyjne naszej spółdzielni.
Wiąże się to ze zmianami organizacyjnymi, dodatkowymi obowiązkami pracowników księgowości i administracji, wzrostem wynagrodzeń, a przede wszystkim zmianą dotychczasowego sposobu rozliczania z Lokatorami i zakupem drogiego programu komputerowego oraz kosztów jego wielomiesięcznego wdrożenia do systemu.
Spora liczba uciążliwych dłużników zwiększy się a, z tym wzrosną koszty sądowe i komornicze.
Skutkować to będzie decyzją Rady Nadzorczej o podwyżce stawki eksploatacyjnej, z takim trudem utrzymanej od kilku lat na niezmienionym poziomie.
Obecne oszczędności na kosztach energii cieplnej, uzyskane po spłacie wszystkich lokalnych kotłowni gazowych, pochłonęłaby częściowo zwiększona stawka eksploatacyjna za mieszkanie.
Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej w Kudowie-Zdroju kategorycznie sprzeciwia się zmianie dotychczasowej metody opłaty za odpady na podstawie zmanipulowanej, naszym zdaniem ankiety.
Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej
W Kudowie Zdroju
_______________________
.
___*___
INFORMACJA OPRACOWANA PRZEZ:
Dr Mariusz Kieca
Mgr Marta Midor-Burak
Cd. Kilka kolejnych uwag do przesłanej mieszkańcom Kudowy-Zdrój ankiety w sprawie zmiany sposobu naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
W dołączonym do ankiety piśmie pojawia się stawka opłaty za gospodarowanie odpadami w wysokości 11 zł za każdy zużyty 1m3 zużytej wody. Stawka ta jest niższa od maksymalnej możliwej tylko o 1,73 złotych. Nie ma w ogóle uzasadnienia jej wysokości.
Dzieląc koszt odbioru i zagospodarowania odpadów tj. kwotę 3508813 zł przez 12 otrzymujemy miesięczny koszt:3508813 zł : 12 = 292401,08 zł. Dzieląc miesięczny koszt przez liczbę mieszkańców 9886 osób (liczba mieszkańców zamieszkałych w gminie wg stanu na 31.12.2019 r.) otrzymamy miesięczny koszt na mieszkańca: 292401,08 zł : 9886 osób = 29,58 zł.
Dzieląc koszt 29,58 zł przez średnie zużycie wody 2,8 m3 przyjęte w piśmie dołączonym do ankiety mamy:
29.58 zł : 2,8 m3 = 10,56 zł – tyle powinna wynosić stawka za 1m3 zużytej wody przyjmując powyższe założenia.
Uwzględniając jednak średnie zużycie wody na mieszkańca Kudowy według oficjalnych danych GUS na rok 2019 tj.: 3,78 m3 na mieszkańca otrzymamy:
29,58 : 3,78 m3 = 7,83 zł – tyle powinna wynosić stawka za 1m3 zużytej wody przyjmując dane GUS.
Zobaczmy jak wyglądałby przykładowe wyliczenie wg wariantów:
Mieszkanie w bloku, 1 mieszkaniec, średnie zużycie wody na 1 osobę – 3,78 m3 (dane na podstawie oficjalnych danych GUS – średnia z 2019 to 3,78 m3, przyjęta liczba mieszkańców to 9888 osób)
-opłata za odpady wg ilości osób: 1 osoba x 29,58 zł = 29,58 zł
-opłata za odpady wg zużycie wody: 1 osoba x 7,83 zł x 3,78 m3 = 29,60 zł.
Mieszkanie w bloku, 2 mieszkańców, średnie zużycie wody na 1 osobę – 3,78 m3 (dane na podstawie oficjalnych danych GUS – średnia z 2019 to 3,78 m3, przyjęta liczba mieszkańców to 9888 osób)
-opłata za odpady wg ilości osób: 2 osoby x 29,58 zł = 59,16 zł
-opłata za odpady wg zużycie wody: 2 osoby x 11 zł x 3,78 m3 = 59,19 zł.
Mieszkanie w bloku, 3 mieszkańców, średnie zużycie wody na 1 osobę – 3,78 m3 (dane na podstawie oficjalnych danych GUS – średnia z 2019 to 3,78m3, przyjęta liczba mieszkańców to 9886 osób)
-opłata za odpady wg ilości osób: 3 osoby x 29,58 zł = 88,74 zł
-opłata za odpady wg zużycie wody: 3 osoby x 7,83 zł x 3,78 m3 = 88,79 zł.
Mieszkanie w bloku, 4 mieszkańców, średnie zużycie wody na 1 osobę – 3,78 m3 (dane na podstawie oficjalnych danych GUS z 2019 to 3,78m3, przyjęta liczba mieszkańców to 9886 osób)
-opłata za odpady wg ilości osób: 4 osoby x 29,58 zł = 118,32 zł
-opłata za odpady wg zużycie wody: 4 osoby x 7,83 zł x 3,78 m3 = 118,39 zł.
Mieszkanie w bloku, 5 mieszkańców, średnie zużycie wody na 1 osobę – 3,78 m3 (dane na podstawie oficjalnych danych GUS z 2019 to 3,78m3, przyjęta liczba mieszkańców to 9886 osób)
-opłata za odpady wg ilości osób: 5 osób x 29,58 zł = 147,9 zł
-opłata za odpady wg zużycie wody: 5 osób x 7,83 zł x 3,78 m3 = 147,99 zł.
Wydaje się, że nie ma żadnych różnic. Jednak przy obliczaniu stawki opłaty za gospodarowanie odpadami zależnej od zużycia wody użyto średniego zużycia wody wynoszącego 3,78 m3.
Notabene, zużycie wody ma się nijak do produkcji śmieci w gospodarstwie domowym.
Skoro zastosowano średnią, więc część z 9886 osób zużywa mniej wody, część na tym poziomie, a część więcej.
Zatem przyjmując taki wariant: pierwsza grupa zyskuje, druga nic nie traci, ale trzecie ponosi stratę – tylko dlatego, że zużywa więcej wody.
Naturalne pytania to:
Ile wynosi liczba mieszkańców zużywających wodę poniżej średniej?
Ile wynosi liczba mieszkańców zużywających wodę na poziomie średniej?
Ile wynosi liczba mieszkańców zużywających wodę powyżej średniej?
Tzn.: Ilu mieszkańców zyska, a ilu straci?
Ważne jest też, nie tylko ich ilość, ale również jak dużo różni się ich zużycie od średniego.
Przeanalizujmy prosty przykład:
Liczby symbolizują zużycie wody.
Dla dwóch zestawów liczb: {1,3,5,7,9}, {4,5,5,5,6} ich średnie arytmetyczne wynoszą 5 – średnie zużycie wody.
Jednak w pierwszym przypadku aż 4 liczby różnią się od średniej (80% wyników). Dwa są niższe (40 % zyska), a dwa wyższe (40% straci).
Średnie odchylenie bezwzględne wynosi 2,4 – tyle średnio zyskamy lub stracimy.
W drugim przypadku 2 liczby różnią się od średniej (40% wyników). Dwa są niższe (20 % zyska), a dwa niższe (20% straci).
Średnie odchylenie bezwzględne wynosi 0,4 – tyle średnio zyskamy lub stracimy.
Przykład ten dowodzi, że przyjęcie przy ustalaniu stawki opłaty za gospodarowanie odpadami tylko średniego zużycia wody, bez głębszej statystycznej analizy, może prowadzić do bardzo niesprawiedliwego naliczania opłat i spowodować, że znaczna część mieszkańców na tym straci.
Pozostawiając kwestię przyjęcia metody obliczania stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i jej wysokości, zobaczmy jak kształtowały się koszty i wpływy związane gospodarowaniem odpadami komunalnymi w Gminie Kudowa-Zdrój w minionych dwóch latach i jakie są prognozy na podstawie danych pochodzących ze sprawozdania z wykonania budżetu Gminy Kudowa-Zdrój za rok 2019, z budżetu Gminy Kudowa-Zdrój na rok 2020 oraz z projektu budżetu na 2021 rok:
Przypomnijmy, że w latach 2019 oraz 2020 nastąpiły istotne zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Gminy Kudowa-Zdrój.
W 2019 roku wprowadzono podwyżkę opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi o ok. 80% od 01.06.2019 roku. Gminny system obejmował odpady mieszkańców i przedsiębiorców
W 2020 roku obowiązywały stawki po podwyżce, ale od 01.02.2020 roku z systemu wyłączono nieruchomości na których nie zamieszkują mieszkańcy a powstają odpady komunalne tj. wyłączono odpady produkowane przez przedsiębiorstwa. Zatem ilość odpadów komunalnych, za które Gmina odpowiada winna spaść, a co z tym się wiąże koszt wywozu i zagospodarowania odpadami również.
_____
Załącznik nr 1
do Zarządzenia nr 0050.53.2020 z dnia 31 marca 2020 roku
Sprawozdanie z wykonania budżetu gminy Kudowa-Zdrój za 2019 roku
[…„Zgodnie z art. 6h ustawy o utrzymaniu czystości o porządku w gminach właściciele nieruchomości zamieszkałych, a w przypadku gminy Kudowa-Zdrój również niezamieszkałych są obowiązani ponosić na rzecz gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości i terminach ustalonych przez Radę Miejską. Zrealizowane dochody w tej grupie wyniosły 3.778.738,49 zł (w 2018 roku – 2.667.771,70 zł), przy planowanych 3.655.000,00 zł. Stopień realizacji dochodów wyniósł 103,39 %. Na wzrost dochodów miało wpływ wprowadzenie podwyżki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi o ok. 80% od 01.06.2019 roku.”…]
Dochody w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi) zrealizowano w 103,39 %, a wydatki w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi ) 99,4 %.
Zatem w 2019 przy obowiązywaniu przez 5 miesięcy niższej stawki system się bilansował !!!
_____
Załącznik nr 1
do uchwały budżetowej nr XVI/102/19 z dnia 30 grudnia 2019 roku Planowane dochody budżetu gminy Kudowa-Zdrój na 2020 rok
W rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi )paragraf 0490 (Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw) mamy kwotę 4 620 000,00.
UZASADNIENIE DO UCHWAŁY BUDŻETOWEJ NA 2020 ROK. Budżet gminy na 2020 rok zakłada następujące wielkości:
[…„Wpływy z opłat
Kwota planowanych dochodów z tytułu należnych gminie opłat wynosi 6.808.000,00 zł (100 %) z czego:
… 7) Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi paragraf 0490 kwota 4 620 000,00. udział % 67,86%…
…. – stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przyjęto w wysokości
ustalonej uchwałą nr VIII/47/19 Rady Miejskiej Kudowy Zdroju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i ustalenia wysokości stawki tej opłaty dla nieruchomości zamieszkałych oraz ustalenia wysokości stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności dla nieruchomości niezamieszkałych,”].
Z powyższego wynika, że w 2020 roku w budżecie Gminy Kudowa-Zdrój przyjęto wpływy i wydatki z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi na poziomie 4620000 złotych.
(Gdzie od 01.02.2020 roku z systemu wyłączono nieruchomości na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne???)
_____
W Zarządzeniu Nr 0050.223.2020 Burmistrza Miasta Kudowa-Zdrój z dnia 13 listopada 2020 roku przyjęto projekt uchwały budżetowej gminy Kudowa-Zdrój na 2021 rok.
W uzasadnieniu projektu uchwały budżetowej gminy Kudowa-Zdrój na 2021 rok mamy:
W rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi )paragraf 0490 (Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw) mamy kwotę 3 741 000,00 (plan ogółem).
[….„w rozdziale 90002 – Gospodarka odpadami – wydatki w kwocie 3.726.000,00 zł dotyczą funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w tym wydatki związane z obsługą administracyjną systemu – 73.500,00 zł, opłaty dla przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie składowania, odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych – 3.512.000,00 zł, prowadzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych – 120.000,00 zł, koszty druku kalendarzy z harmonogramem odbioru surowców wtórnych – 20.000,00 zł, inne wydatki (ubezpieczenia) – 500,00 zł.
Zestawienie dochodów i wydatków związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi w 2020 roku zawiera załącznik nr 8 do uchwały budżetowej.”….]
W załączniku nr 1 a przyjmuje się realizację wpływów w 2020 roku w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi )paragraf 0490 (Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw) kwotę 4620000,00 zł.
Reasumując:
2019 rok – dochody w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi ) zrealizowano w kwocie 3672000,00 zł – 103,39 %
(5 miesięcy niższa stawka opłat + system uwzględnia nieruchomości zamieszkałe oraz niezamieszkałe)
2020 rok – planowane dochody w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi) w kwocie 4620000,00 zł
(1 miesiąc system uwzględnia nieruchomości zamieszkałe oraz niezamieszkałe , 11 miesięcy system uwzględnia nieruchomości zamieszkałe)
2021 rok – planowane dochody w rozdziale 90002 (Gospodarka odpadami komunalnymi) w kwocie 3.726.000,00 zł.
Zachodzę w głowę, ale z powyższego nijak nie widzę potrzeby zmiany sposobu naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, tym bardziej podnoszenia opłaty w tym względzie.
Niezbędne wydaje się poznanie sprawozdania z realizacji budżetu Gminy Kudowa-Zdrój za rok 2020.
_________
___*___
KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-REFORMOWANY w Pstrążnej
Część 4
Czasy obecne
Wioleta Suzańska
W 2006 roku pastor Michał Jabłoński wyjechał z Pstrążnej i został proboszczem parafii w Warszawie. W tym samym roku na administratora i opiekuna duchownego powołano Krzysztofa Piotra Górala z parafii w Kleszczowie koło Bełchatowa. Ks. Góral ordynowany został w 1998 roku. Oprócz pastora jest również radcą duchownym Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP.
Nabożeństwa w kościele w Pstrążnej odbywają się raz w miesiącu. Z posługą duszpasterską przyjeżdżają również pastorzy z Czech. Wcześniej odwiedzał nas emerytowany ksiądz Petr Brodsky i ks. Michał Kitta z kościoła czeskobraterskiego w Hronowie, obecnie Petr Grendel, także z Hronowa.
Wnętrze kościoła w Pstrążnej przed remontem
Dzięki staraniom pastora Górala w 2016 roku kościół w Pstrążnej został wyremontowany. Pieniądze pozyskano z GAW (Gustaw Adolf Werk), część kosztów pokrył Konsystorz, a także duży wkład mieli darczyńcy z Niemiec , Czech i Polski. Wnętrze kościoła odrestaurowano zgodnie z pierwowzorem.
Kościół w trakcie remontu
Renowację przeprowadzili: Pan Jarosław Radomski z pracowni artystycznej w Kłodzku i Ivan Malinskyy – utalentowany malarz, urodzony w 1965 roku w Burdiakiwcach koło Borszczowa, województwo tarnopolskie. Ukończył studia na Akademii sztuk Pięknych we Lwowie. Były dyrektor Skansenu w Pstrążnej Bronisław MJ Kamiński, poszukując malarza do wykonania obrazów realistycznych dowiedział się, że w Wielkopolsce przebywa malarz z Ukrainy Ivan Malinskyy. W 2006 roku dyrektor Kamiński pojechał do Lwówka, odnalazł malarza i sprowadził artystę do muzeum w Pstrążnej. Pan Ivan wykonał piękne obrazy , których tematyka nawiązuje do historii Pstrążnej. Dzieła znajdują się w budynku głównym skansenu, w kuźni. Malarz przebywa w Kudowie Zdroju już 16 lat. W tym czasie namalował wiele pięknych obrazów, brał udział w ponad 50 plenerach międzynarodowych, miał także wystawy indywidualne. Dzięki wybitnemu kunsztowi pana Malinskiego, wnętrze kościoła zachowało swój pierwotny wygląd.
Kościół po renowacji
Wraz z wyremontowanym kościołem został „przywołany do życia” zegar, a to za sprawą pana Lubomira Beneśa, Czecha z Hronova, którego przodkowie mieszkali w Pstrążnej. Kocha Pstrążną, kościół i jak mówi „czuje powinność opieki nad kawałkiem historii”.
Do sympatyków kościoła należy również pani Eva Pumrova, mieszkanka Małej Czermnej. Jej determinacja i upór w badaniu historii „zakątka czeskiego” pozwoliły odnaleźć ciekawe i dotąd nieznane karty historii. To właśnie pani Eva zajęła się organizacją koncertów w kościele w Pstrążnej.
Zdjęcie z koncertu.
Od lewej strony: Eva Pumrova, Wioleta Suzańska, Ondrej Čuhanič- trębacz, Tomaš Weisar – organista.
Kościół w Pstrążnej – symbolika elementów ozdobnych.
Wnętrze kościoła ewangelicko-reformowanego jest skromne i proste.
Jednym z charakterystycznych elementów teologii ewangelicko-reformowanej i wyrastającej z niej pobożności i relacji do wszelkich wytworów kultury ludzkiej, a zwłaszcza sztuki, jest ścisłe, biblijne przestrzeganie Drugiego Przykazania, które dwukrotnie przedstawione jest w Piśmie ( 2 Mż 20, 1-17 i 5 Mż 5, 6-21).
Drugie Przykazanie, umieszczone Biblii w ciągu Dziesięciu Przykazań brzmi: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego wizerunku tego, co jest w górze na niebie i na dole na ziemi, ani tego, co jest w wodzie pod ziemią. Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, gdyż Ja, PAN, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, karzącym synów do trzeciego i czwartego pokolenia za winy ojców, którzy mnie nienawidzą. Okazuje natomiast łaskę aż do tysięcznego pokolenia tym, którzy mnie miłują i przestrzegają Moich przykazań.” (2 Mż 20, 4-6, Biblia Ekumeniczna). Konsekwencją przestrzegania Drugiego Przykazania jest brak jakiejkolwiek sztuki przedstawiającej, rzeźby i obrazu, i kultu tych przedmiotów w kościołach ewangelicko-reformowanych. W większości przypadków kościoły tradycji szwajcarskiej są wewnątrz białe, monochromatyczne, bez ozdób i dekoracji.
Kościół po renowacji (kolumny symbolizujące świątynię jerozolimską)
Wchodząc do kościoła reformowanego w Pstrążnej można zauważyć brak obrazów i rzeźb na ścianach czy prezbiteriom jednonawowego budynku. Jednakże nie można nie zauważyć symbolistycznych przedstawień na ścianach lub w prezbiterium odnoszących się do teologii biblijnej, które mają głębokie znaczenie dla wierzącego.
Apsyda w prezbiterium, tylna półokrągła ściana w kształcie muszli, przedstawia zasłonę w ciemnych barwach ze złotymi frędzlami. To nie tylko próba udekorowania wnętrza prostego i ubogiego artystycznie kościoła ale też bogata symbolika związana z głównymi elementami wiary chrześcijanina.
Otóż zasłona ta symbolizuje zasłonę Świątyni jerozolimskiej, która w chwili śmierci Jezusa z Nazaretu na krzyżu rozdarła się na dwoje od góry do dołu. (Mt 27, 51). Zasłona w Świątyni jerozolimskiej oddzielała miejsce Najświętsze z Najświętszych, w którym przebywała Boskość od strefy profanum, w której przebywali ludzie. Tylko raz w roku arcykapłan mógł wejść za tę zasłonę, niosąc grzechy swego ludu by stanąć przed Bogiem i prosić o wybaczenie za grzechy. Rozdarcie zasłony oznaczało koniec pośrednictwa kapłanów i duchownych w relacji z Bogiem, w wierze w Chrystusa stajemy bezpośrednio przed Bogiem bez uciekania się do pomocy czy wstawiennictwa duchownych czy ustanowionych przez ludzi świętych.
A symbolicznym przypomnieniem tego faktu jest to, że krzyż stojący na środkowej ścianie prezbiterium stoi przed zasłoną, a nie za nią. Krzyż Chrystusa, wiara w Jego odkupieńczą śmierć otwiera bezpośrednia ścieżkę do Boga. W ramionach krzyża znajdują się rozchodzące się na zewnątrz złote promienie. Kościół stoi w osi wschód-zachód, tak więc jest te promienie są geograficznym oznaczeniem wschodu. Jednakże w symbolice chrześcijańskiej oznaczają one nadzieję zmartwychwstania i życia wiecznego po ciężkim i bolesnym życiu, tak jak po nocy pełnej koszmarów wstaje świt przynosząc nowy dzień, nadzieję i życie.
Krzyż oczywiście jest pusty, bez figury umierającego lub martwego Jezusa z Nazaretu. Wynika to z przyjęcia podstawowej prawdy wiary chrześcijańskiej, że Jezus owszem umarł na Golgocie, ale po trzech dniach zmartwychwstał i żyje, jest obecny wśród tych, którzy wzywają Jego imienia.
W teologii i pobożności ewangelicko-reformowanej teologia chwały, czyli zmartwychwstania dominuje nad teologią krzyża, czyli śmierci Jezusa.
Kolejnym elementem symbolicznym apsydy jest wymalowana jej górna część i przedstawiająca firmament niebieski, niebo z gwiazdami. To też symboliczne przedstawienie prawdy biblijnej mówiącej o głoszeniu i rozprzestrzenianiu się Słowa Bożego. Duchowny stojący w prezbiterium przy Stole Pańskim, zwrócony twarzą do wiernych i czytający lub głoszący Słowo Boże, nie tylko głosi je fizycznie w kościele do wiernych, ale również na cały wszechświat. Zgodnie z zapisem biblijnym opisującym rozesłanie uczniów Jezusa w świat, prosi On, by szli i głosili Ewangelia na całym świecie, jak również w całym wszechświecie. (Mk 16, 15). Każde słowo wypowiedziane w imię Boga ma moc dotarcia do najdalszych końców wszechświata.
Trzecim ważnym elementem symbolicznym, przedstawionym w prezbiterium to barwa i sposób wymalowana kolumn stojących po lewej i prawej stronie wejścia do prezbiterium. Na pierwszy rzut oka widać, że kolumny pomalowane są w taki sposób by imitowały marmur błękitny z żyłkowaniami, bardzo drogi materiał budowlany. Ewangelików z Pstrąznej z pewnością nie było stać na zakup tak drogiego kamienia, więc przynajmniej ozdobili otynkowane kamienne ściany w taki sposób.
Istnieje jeszcze inne wytłumaczenie tego sposobu ozdoby, mianowicie symbolika biblijna. Te dwie kolumny w kolorze błękitno niebieskim symbolizują dwie ściany wodne, które powstały w czasie przeprawy Mojżesza ze swym ludem przez Morze Czerwone. Rozstępujące się wody Morza Czerwonego w postaci dwóch ścian odsłoniły suchy ląd, po którym bezpiecznie przeszedł lud izraelski. (2 Mż 14, 14- 29).
Głęboka woda w teologii biblijnej symbolizuje grzech, Szeol, miejsce, w którym przebywają ludzie oddzieleni od Boga. Takie ustawienie elementów symbolicznych w kościele w Pstrążnej, którym głównym elementem jest krzyż mówi, że ten, kto z wiarą wpatruje się w krzyż Chrystusa może bezpiecznie przejść przez zło i grzech swej natury i świata.
Na łuku prezbiterium umieszczony jest napis: Ein feste Burg ist unser Gott” (Warownym grodem jest nasz Bóg) z Psalmu 46. Slowa te stały się naczelnym hasłem Reformacji.
Ściany w kościele pstrążnieńskim pomalowane są w duże czworoboki, na których opierają się kolumny, po trzy z każdej ze ścian. Symbolizuje to prawdopodobnie Świątynię jerozolimską. Co to oznacza? Oznacza to potwierdzenie ścisłego związku Kościoła chrześcijańskiego z judaizmem. To mocne potwierdzenie prawdy, że Kościół jest młodszą siostrą Świątyni żydowskiej, jej kontynuatorką i wypełnieniem przepowiedni Jezusa. To również oznacza, że wszelki antysemityzm, jakakolwiek filozofia czy teologia, która głosi nienawiść w stosunku do Żydów w teologii, głoszeniu Słowa Bożego czyli kazaniu i w codziennym życiu ewangelików reformowanych jest niedopuszczalna.
Kościół ewangelicko-reformowany w Pstrążnej jest świadectwem ogromnego bogactwa nieprzemijających i ważnych symboli dla ludzkiego życia.
Cechy kościoła ewangelicko – reformowanego
Kościół ewangelicko – reformowany rozwinął się na podstawie doktryny teologicznej, propagowanej przez Jana Kalwina.
Cechami odróżniającymi ten kościół od pozostałych to:
– w kościele ewangelickim uznawane są tylko dwa sakramenty: chrzest i Wieczerza Pańska;
– występuje obrzęd konfirmacji, w trakcie którego młodzież ślubując wierność Jezusowi Chrystusowi i Kościołowi, zostaje wprowadzona do grona dorosłych członków wspólnoty;
– w kościele ewangelickim odprawiane jest nabożeństwo, a nie msza;
– wszystkie kościoły protestanckie nie uznają władzy papieża, ani nie mają swojego odpowiednika papieża, mają swój odrębny ustrój, a w sprawach organizacyjnych działają nie tylko duchowni, ale również duchowni świeccy;
– wierni kościoła ewangelickiego, czyli ewangelicy żyją zgodnie z Ewangelią, wyznając pięć zasad protestantyzmu:
- „Jedynie Pismo Święte” – zakłada, że Pismo Święte zawiera niezawodną prawdę o zbawieniu człowieka . Biblia jest najwyższym autorytetem w sprawach wiary i źródłem zbawczej prawdy.
- „Tylko wiarą” – zakłada, że grzeszny człowiek może być usprawiedliwiony wobec Boga tylko przez wiarę w Jezusa Chrystusa, a nie przez dobre uczynki. Dobre uczynki są owocem wiary i potwierdzają jej autentyczność.
- „Tylko łaska” – człowiek może być zbawiony tylko z łaski Boga, przy czym łaska jest darem, a nie wynagrodzeniem za dobre uczynki (protestanci odrzucają naukę o czyśćcu, jak i odpustach).
- „Tylko Chrystus” – jedynym pośrednikiem między Bogiem Ojcem a człowiekiem jest Jezus Chrystus. Zatem w kościołach protestanckich nie ma kultu Maryi i kultu świętych oraz możliwości ich wstawiennictwa za ludzi u Boga.
- „Tylko Bogu chwała” – wszelka chwała należna jest jedynie Bogu. Na podstawie drugiego przykazania w kościołach protestanckich nie ma relikwii i obrazów.
To już ostatnia część, dotycząca kościoła ewangelicko – reformowanego w Pstrążnej. Mam nadzieję, że przybliżyłam Państwu historię oraz doktryny związane z kościołem. Pragnę podziękować wszystkim czytelnikom za słowa wsparcia i zainteresowanie moimi artykułami.
Nie żegnam się z Państwem. Za tydzień chcę przestawić historię Bukowiny, której nie można pominąć.
Pozdrawiam Wioleta Suzańska
___*___
„CZŁOWIEK, JAKBY MIAŁ DWIE DUPY”
Bronisław MJ Kamiński
Nachapacze
Kto tak powiedział i o kim? W książce pt „Człowiek i Góry Świętokrzyskie” wybitny uczony i świetny pisarz ks.prof.dr Włodzimierz Sedlak tak widział wielu współczesnych.
Znałem go, gdy miał około 50 lat, pod nieco ponurackim wyglądem był duch nadzwyczaj wrażliwy i do tego trochę rechoczący w samotności. Biolog, ekolog, antropolog, filozof i teolog w jednej osobie – wspinał się w życiu od biedy swojej rodziny, przez skromność i surowość, aż do profesury uniwersyteckiej, żył w skromności , obserwował i pisał, a to co zapisał, było prawdziwe w świetle takiego jego życia. W tej książce, w eseju „ Rok 2000” pisze: ”Dlaczego człowiek jest tak materialnie zachłanny, jakby miał dwie dupy? Jedną przykrywał spodniami, a drugą kapeluszem…ubóstwo duchowe idzie w parze z intelektualną nędzą”. Użycie słów „spodnie” i „kapelusz” wskazywałyby bardziej na płeć męską, przynajmniej 40 lat temu, gdy Sedlak pisał eseje, pomieszczone w tej książce. Możnaby nawet powiedzieć, że był wizjonerem: te dwie dupy dotyczyły mężczyzn i to widać dopiero teraz : dzisiaj kobiety polskie są lepiej wykształcone od mężczyzn, i w ślad za tym aktywniejsze intelektem, wolą i działaniem. Delikatne, kulturalne, ładnie ubrane panie, używają języka, który może być zrozumiany przez ludzi takich, o których Ksiądz Profesor pisze, że mają dwie dupy, to zawołanie brzmi: „wypierdalać”. Przypomnijmy i nie zapomnijmy, że 28 października 2020 r reprezentacyjną ulicą Zdrojową kudowskiego zdroju, przeszedł marsz Tysiąca Ludzi z tym zawołaniem w głowach i w sercu. Było Ich Tysiąc , gdy partie kudowskie złożone w 90% z mężczyzn mają po kilku członków i tylko dwie ledwo przekraczają 10 członków. Uświadommy sobie te proporcje i nadchodzące konsekwencje. Wśród tych, co mają te dwie, jest nawet specjalny rodzaj nachapacza, taki co to ni czytaty ni pisaty, którego siłą napędową jest przekonanie, że wszelkie tzw. wartości duchowe – w tym nawet religijne -to jedna wielka lipa, dobre dla naiwniaków; ale trzeba udawać, że się w to wierzy, bo wtedy można jeszcze więcej zyskać. Tacy uważają, że najlepiej udawać religijnych, dużo obiecywać, łapać dla siebie na gorąco, grać wariata – i tyle. Dlaczego tacy ludzie, mimo, że wiadomo co mają pod kapeluszem, są wybrani do pełnienia ważnych stanowisk i funkcji ? Każdy powinien sobie na to odpowiedzieć, przypominając sobie rzetelnie, jak głosował w ostatnich wyborach i dlaczego właśnie tak.
Co robić ?
Mamy w Polsce tradycje dobre i nie dobre. Te dobre, to pewna życzliwość wobec ludzi, patriotyzm i waleczność rycerska, a także religijność unikająca skrajności fundamentalnych. Jesteśmy zdolni do tolerancji, to sami lubimy i wiemy, że za to lubią nas inni. A te gorsze, to słabość postaw obywatelskich i państwowych. Poszlachecki egoizm, chaos i nierząd, to jeszcze z nas nie wyparowało, dlatego słyszymy, że „prawo jest po to ,żeby go omijać”, i jest dosyć silna pokusa, by z zasad konstytucji robić parodie. Jednak wyedukowani Polacy nie dają się oszukiwać, nie wystarczy im to, że jest taki dokument jak „Konstytucja”, jeszcze chcą, by to było potwierdzone w konkretnym, prawdziwym życiu. Co robić? – Czytać książki, czytać dobre poważne czasopisma. Czytam jedną lub dwie książki w każdym miesiącu, wiem, że nie każdy może sobie na to pozwolić, choć mam przyjaciół czytających więcej ode mnie. Zachęcam do zaglądania do kudowskiej księgarni, Pani Mirka doradzi, sprowadzi niemal każdą książkę. Z przyjemnością przyglądamy się kilkorgu uczniom z kudowskiego Liceum zainteresowanych literaturą, powinno być ich więcej, czekamy na to. Gdy żyła Irena Kulpowa, było ich więcej, ale i teraz może być więcej. Chciałbym zwrócić Twoją uwagę, Drogi Czytelniku, na bardzo dobrą stronę internetową Polskiego Kongresu Obywatelskiego. Wystarczy wpisać tę nazwę do internetu, a pojawią się znakomite artykuły najlepszych piór w Polsce, pod tytułem „Idee dla Polski”. Wejdź w to i czytaj!
Parę dni temu pojawił się w Polskim Kongresie Obywatelskim artykuł samego Przewodniczącego dr Jana Szomburga pt „Pieniądze czy reguły?” Zachęcam do przeczytania i zorientowania się, dlaczego tylu ludzi ma dwie dupy, jak uniknąć dołączenia do nich i co robić, żeby tacy nami nie rządzili nawet na najniższych szczeblach. Bardzo zachęcam! (Bronisław MJ Kamiński)
___*___
ŚWIAT SZTUKI
Irina Malinska
Odkąd się pojawił człowiek jesteśmy pewni, że żyjemy w materialistycznym świecie. Z jednej strony to jest prawdą, ponieważ dostrzegamy rzeczy w ich formie materialnej. Wszystko co nas otacza ma swoje wymiary, wagę, kształty. Nawet ciało człowieka posiada te same cechy. Ale jest jeszcze coś. My odczuwamy. Przeżywamy różne rodzaje emocji. Ktoś posiada niesamowitą empatię i miłosierdzie. Ktoś jest stwardniałym i bezdusznym materialistą. Ale w każdym z nas tętni życie.
Wszyscy posiadamy żywą duszę. Tysiące lat pozostaje dla nas zagadką skąd jesteśmy i czym jest ten niewidzialny świat, który tylko odczuwamy. Może się wydawać, że są to pytania do filozofów i z naszą codzienną rzeczywistością nie mają nic wspólnego. Tym bardziej jaki to ma związek ze sztuką? Są ludzie, którzy przy styczności ze sztuką mówią, że nie mają odpowiedniego wykształcenia, wiedzy na ten temat i dlatego nie mogą się o niej wypowiadać. A może to jest błędne podejście… Sztuka akurat powstaje na pograniczu świata materialnego i tego niewidzialnego. Uruchamia wyobraźnię, wzbudza emocje, stymuluje rozwój i dojrzewanie osobowości. Sztuka jest potężnym psychologicznym bodźcem dla człowieka. Łączy materialne z niematerialnym.
Miejsca, gdzie zadomowiła się sztuka posiadają swoją specyficzną atmosferę. To świat marzeń, gdzie niemożliwe nabiera kształtu, gdzie można zostać przypadkowym świadkiem delikatnego procesu tworzenia. Tam emocje stają się rzeczywistością. Powietrze jest nasiąknięte prądem energii twórczości. Czasem nawet słowa są zbędne. Trzeba to odczuć…
Pomimo energii, którą człowiek dostaje z wyżywienia, potrzebne są energie innego rodzaju. Powietrze, słońce, to też są źródła tej niewidzialnej substancji, która pozwala nam normalnie funkcjonować. Dla życia również bardzo ważne są emocje. W tym przypadku sztuka odgrywa bardzo ważną rolę.
Kudowa-Zdrój posiada miejsce, gdzie miłośnicy sztuki i artyści mogą się spotykać i tworzyć.
Jest to Dom Pracy Twórczej „Cyganeria”.
Miejsce, z którego zaczęła się twórcza kariera wielu artystów.
Ktoś pracuje zawodowo, a ktoś amatorsko, co nie zmienia ogromnego wpływu na sztukę.
Jako wzór i dowód na magię świata sztuki, chcę opowiedzieć o dwóch osobach.
Katarzyna Pyrcz
Rodowita Kudowianka obecnie mieszkająca w Gołaczowie swoją przygodę ze sztuką zaczęła już dawno.
Jest amatorem. Ale papier, koronki i różne drobiazgi w jej rękach nabierają nowych kształtów. Tworzą się cudowne kartki i instalacje. Lubi eksperymentować z formą i kolorem. Wciąż się rozwija, dlatego do scrapbookingu i cardmakingu dołączyło również malarstwo. Jest spragniona wiedzy o sztuce, zafascynowana postaciami Gustawa Klimta, Fridy Kahlo, Amadeo Modiglianiego. To z ich twórczości czerpie pomysły, kolory oraz energię do swoich dzieł.
Nieśmiało robiła pierwsze kroki w malarstwie, ale jest dowodem na to, że jeżeli człowiek chce, to potrafi wszystko. Za niepełne 6 miesięcy zaprezentowała widzom inna stronę swojej twórczej dyszy w postaci indywidualnej wystawy malarskiej w 2019 r. Od dłuższego czasu jest miłośniczką DPT „Cyganeria”, gdzie wielokrotnie uczestniczyła w zbiorowych wystawach rękodzieła oraz w innych imprezach.
Została Laureatem I Nagrody w kategorii Instalacja w 8. Dolnośląskim Przeglądzie Plastyki Nieprofesjonalnej „Walor 2019” oraz uczestniczyła w plenerze malarskim w Lewinie Kłodzkim 2020 r.
Wiktoria Łata
Wiktoria reprezentuje młode pokolenie kudowskie. Ma 16 lat i jej zamiłowaniem jest sztuka. Oprócz rysunku interesuje się ceramiką, fotografią, muzyką, książkami, lubi też pisać wiersze. Rysując, stosuje różne techniki i media. Nie boi się eksperymentować w poszukiwaniu własnego stylu. Prace wykonuje: ołówkiem, kredkami, akwarelami, gwaszami, akrylami, kawą, pastelami suchymi i olejnymi, węglem, długopisem. Maluje również na drewnie i ubraniach. Jest wielbicielką twórczości Vincenta Van Gogha. Stąd czerpie pomysły. Inspiruje ją szczególnie swoją tajemniczością i głębią obraz „Gwiaździsta Noc”. Jest swoistym odzwierciedleniem wewnętrznego świata młodej artystki o delikatnej i wrażliwej duszy.
Wiktoria – Laureatka I Nagrody I Edycji Konkursu „Kudowa – 2050” zorganizowanego przez Stowarzyszenie „Obywatelska Kudowa”. Wystawa jest wyeksponowana w DPT „Cyganeria”.
W 2018 r. uczestniczyła w zbiorowej wystawie poświęconej Dniu Dziecka organizowanej przez Kudowskie Centrum Kultury i Sportu oraz Miejską Bibliotekę Publiczną w Kudowie-Zdroju, DPT „Cyganeria”.
„Narysowałam subiektywną koncepcję wizji przyszłości Kudowy-Zdroju. W swojej pracy starałam się zamieścić kontrast podkreślający, do czego możemy doprowadzić, biorąc pod uwagę wpływ zmian klimatycznych, zanieczyszczeń oraz upływu lat.
Moja praca ma na celu uświadomić ludziom ich wybór pomiędzy dbaniem o środowisko – nasze miejsce zamieszkania, a zaniedbaniem. Osobiście wybieram świat czystszy, zadbany i ekologiczny, dlatego na moim rysunku widnieją ekologiczne źródła energii takie jak: solary, czy wiatraki…” (Wiktoria Łata).
Jest to bardzo optymistyczne, że młode pokolenie zastanawia się nad przyszłością i idzie we właściwym kierunku. Sztuka daje człowiekowi skrzydła. Staje się sposobem komunikacji wrażliwej duszy artysty z innymi ludźmi, ze światem. Ona jest niezbędna. Czasem nawet niedoceniana.
Każdy człowiek jest na swój sposób utalentowany. Każdy ma jakieś swoje wyjątkowe zdolności.
Wszyscy się różnimy i jednocześnie uzupełniamy.
W tym tkwi piękno i mądrość Stwórcy świata.
Dla każdego z nas jest miejsce na ziemi i właściwe przeznaczenie. Wszystko ma swój sens.
IrMa – grafik-ilustrator.
___*___
Twórczość pandemiana
***
Krystyna Rygielska
Karnawałowy taniec
Pamiętam dziecięce zabawykróla i królową w złotych koronach,
rozbiegane oczka maluchów, moje też
zawsze szczęśliwa, rozbawiona.Wodzirej zapraszał do zabawy,
chwytał za rączkę
i ruszał w tany,
chłopcy biegali z pistoletami
bo to był ich taniec ukochany.Musiało być dużo słodyczy,
batoniki, cukiereczki, czekoladę,
kochaliśmy takie zabawy
do picia mieliśmy oranżadę.A dzisiaj ? Niewiele się zmieniło,
są przecież takie bale
tata niesie córeczkę na barana
synek i mama tańczą wspaniale.Stroje cudowne, każdy inny
Jasiu musi być ubrany znakomicie
a Marysia ma sukienkę z falbankami,
nikt takiej nie ma? Oczywiście. A teraz? Festiwal obrazków
Kasiu, nie płacz, uśmiechnij się
Każdy ma fotkę – znakomicie
albumik dla babci i dziadka- to jest życie.My do tej pory lubimy się bawić…….
ale na razie się nie da, latka lecą…Krystyna Rygielska z mężem
***
Helena Midor zd. Gałaszewska
WIARA
To nie ja wyznaczyłam swój początek
Wsadzono mnie do łodzi
nikt nie pytał o zgodę
strach na brzegu zostawiam
odwagę zabieram ze sobą
Powiedziano, że włos
z głowy mi nie spadnie
z moim udziałem rodził się krzyk,
którego nikt nie słyszał
i lęk ogarniał
chwieje się nadzieja,
gdy topiel głęboka.
Czuje się schwytana w sieci
jaki krok zrobić Piotrze?
Czy twoja wiara była większa,
czy moja odwaga.
_______________________________
TO JEST STRONA INTERNETOWA STOWARZYSZENIA OBYWATELSKA KUDOWA 
ZAWIERA INFORMACJE I SPRAWOZDANIA Z DZIAŁALNOSCI SPOŁECZNEJ I KULTURALNEJ STOWARZYSZENIA
ZGODNIE Z REGULAMINEM STOWARZYSZENIA I UKAZUJE SIĘ NIEREGULARNIE.
Stowarzyszenie ,,Obywatelska Kudowa”- OK
Adres: 57-350 Kudowa-Zdrój, ul. Słoneczna 11a
mail: marta.midor.burak@gmail.com
tel: 793030702
___________________________________