Społeczny Komitet Ochrony Miejsc Pamięci,Walk i Męczeństwa w Kudowie Zdroju

Tekst i zdjęcie pochodzi od Redakcji Almanachu Kudowskiego:

 W dniu 31 sierp.2019 w Saloniku Churchilla odbyło się posiedzenie  tego Społecznego Komitetu . Udział wzięli członkowie Komitetu : Marek Biernacki, Bronisław  Kamiński, Andrzej Kanecki, Barbara Kopeć, Mikołaj Krzemiński. W posiedzeniu uczestniczyli: Przewodnicząca Rady Miejskiej Sylwia Bielawska, Burmistrz Aneta Potoczna i przedstawiciel Związku Sybiraków Marian Sozański. Posiedzenie prowadził przewodniczący Społecznego Komitetu Bronisław Kamiński.

Posiedzenie odbyło się w związku z datą 1 września, w 80 rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę w 1939r. Z tego względu  głównym punktem posiedzenia była sprawa upamiętnienia więźniów hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Kudowie na Zakrzu, tj. filii Gross Rosen i obozów pracy przymusowej oraz obozu internowanych żołnierzy włoskich. Bronisław Kamiński przedstawił działalność Komitetu za lata 2008 – 2018, czyli od powołania Komitetu przez Burmistrza Czesława Kręcichwosta. Od 2017r Społeczne Komitety Ochrony Miejsc Pamięci Walk i Męczeństwa  powiązane są z IPN w sprawach tych miejsc. W informacji sprawozdawczej Br.Kamiński przedstawił inicjatywę członków Komitetu w budowie tablic pamiątkowych,o kontaktach z dyrekcją Muzeum Gross Rosen w Wałbrzychu, o publikacjach o obozie hitlerowskim w Kudowie na Zakrzu, omówił wywiad z więźniami Luigi Baldanem z Włoch i Janiną Radzik z Nowego Jorku oraz o kontaktach z Muzeum w Nachodzie, w Pardubicach, z rodzinami czeskimi byłymi mieszkańcami Kudowy, o kontaktach z więźniami , a także z Instytutem ds. Antysemityzmu na Uniwersytecie w Berlinie, oraz z dziennikarzami polskimi, czeskimi i niemieckimi. O pomocy  więźniarkom Żydówkom ze strony czeskiej rodziny Hackerów ze Słonego zostało poinformowane Muzeum Żydów w Warszawie. W efekcie działalności Komitetu pojawiło się kilkanaście prac pisemnych o obozie w Kudowie w :”Pamiętniku Kudowskim”, w „Almanachu Kudowskim” oraz w książkach Bronisława Kamińskiego „Saga Kudowska „ i „Kilkoro z nas”. Niektóre artykuły mają znaczenie dla historii obozu, jak m.in. artykuły Zbigniewa Kopcia i Henryka Cholawskiego. Przed powstaniem Komitetu dokumentacja o obozie w Kudowie niemal nie istniała, a dzięki Komitetowi stała się ona bogata i ceniona przez dyrekcję Muzeum Gross Rosen. Przypomnijmy,że w obozie hitlerowskim w Kudowie przebywało jednocześnie ponad 4000 więźniów , w tym około 1000 kobiet pochodzenia żydowskiego. Budowa Pomnika pamięci więźniów jest bardzo złożona. Obecni mieszkańcy ul. Łąkowej – na której był obóz – sygnalizują ,że  w życiu codziennym teren dawnego obozu jest przestrzenią ich codziennego życia prywatnego i woleliby tu mieć symbole zwyczajne i radosne. Natomiast symbol męczeństwa uważają ,że powinien znaleźć się bardziej w przestrzeni publicznej, bliżej centrum miasta i ewentualnie cmentarza lub koło kościoła na Zakrzu. Tymczasem pojawiły się także poglądy, że centrum miasta jest zdrojowe i również tego rodzaju symbolika nie jest stosowna w miejscach spacerów i przebywania kuracjuszy. Burmistrz Kręcichwost podzielał pogląd, że na terenie byłego obozu hitlerowskiego trzeba przede wszystkim zatroszczyć się o warunki do życia i normalnego funkcjonowania ludzi, poprawić infrastrukturę komunalną , a dopiero potem budować pomniki. Ten punkt widzenia przyjął Komitet Społeczny. W Kudowie , w ciągu ostatnich 20 lat pojawiły się pomniki i tablice w miejscach do tego stosownych. Sa to m.in. Pomnik Trzech Kultur z 3 tablicami, Pomnik Anny Świdnickiej, Pomnik Zesłańców Sybiru – 2 pomniki, Pomnik Więzionych Kaplanów, Pomnik z Ziemią Katyńską, tablica na domu Anny Bernard ( antyhitlerowskiej pisarki i poetki niemieckiej), Tablice pamiątkowe w Parku – 3 tablice, Tablica Karola Wojtyły. Szanujemy pamiątki czeskie, i szerzymy na inne gminy metody upamiętniania przez ruch Domowych Muzeów, których na Dolnym Śląsku jest już około 60 punktów. W 2019r wyszliśmy z projektem wykonywania Ścian Pamięci w świetlicach wiejskich. W samej Kudowie widzimy potrzebę odnawiania tablic informacyjnych o patronach ulic , jak np. wypłowiałą tablicę o Kościuszce i gen.Sikorskim. oraz wykonania jeszcze kilku tego rodzaju tablic informacyjnych o patronach ulic , jak np. o Stefanie Okrzei.

Odnoście Pomnika na Zakrzu , Burmistrz Aneta Potoczna poinformowała o zamiarze wykonania tablicy informacyjnej o obozie koncentracyjnym i zlokalizowania jej obok grobu więźniarek na Zakrzu. Zebrani zgłosili projekt , by potraktować tę tablicę jako pomnikową z ewentualnym uzupełnieniem w formie tablicy edukacyjnej w innym miejscu centralnym w Kudowie.  Działalność upamiętniająca dzieje Kudowy Zdroju, zwłaszcza życie po 1945r tak w pomnikach , jak i w piśmiennictwie jest pozytywnie oceniana przez władze wojewódzkie, Instytut Pamięci Narodowej oraz stowarzyszenia społeczno-kulturalne i naukowe. (Red. Almanachu Kudowskiego).