10 kwiecień 2015
,,Radny bezradny”
Zwykło się często mawiać, niby na żarty, a to w przenośni, troszkę uszczypliwie, że:,, radny jest zupełnie bezradny”. Czy, aby na pewno jest to słuszne stwierdzenie i czy nie krzywdzi nikogo, zależy tylko i wyłącznie od tego, jaką osobą jest radny i jaki ma stosunek do powierzonych mu obowiązków.
Jaki powinien być radny, aby był dobrze postrzegany społecznie i cieszył się zaufaniem mieszkańców i by nie był bezradnym?
Stały kontakt z mieszkańcami
Głównym obowiązkiem radnego jest utrzymanie stałej więzi z mieszkańcami. Praca radnego bez stałego kontaktu z mieszkańcami swojego okręgu i współpracy z nimi – nie ma najmniejszego znaczenia. Aby działania radnego były skuteczne i mądre, musi on chcieć poznać mieszkańców, którzy scedowali na niego swoje sprawy, zaufali mu, w nadziei, że ten zajmie się ich problemami. Został on powołany jako przedstawiciel społeczny- do załatwienia spraw w imieniu mieszkańców, których bacznie powinien wysłuchać, aby wiedzieć jaki jest ich stosunek do danej sprawy, czy są zwolennikami, czy przeciwnikami proponowanych rozwiązań. Potrzeby mieszkańców bywają różne. Radny nie może stać biernie w obliczu problemów; musi starać się, aby sprawy sygnalizowane przez mieszkańców rozwiązywać; powinien wiedzieć co zrobić z petycjami mieszkańców i jak nadać im bieg. Czy mu uda rozwiązać? To już inna kwestia.
Głęboko zachęcam mieszkańców, aby przychodzili ze swoimi problemami (oczywiście leżącymi w kompetencji organów gminy), sygnalizowali o nich na bieżąco, aby uczęszczali na zebrania organizowane przez radnych, a tym samym aktywnie brali udział w życiu społecznym swojej gminy.
Uczciwość i przejrzystość działania
Radny powinien uczciwie postępować wobec swoich wyborców; szczerze mówić o problemach. Absolutnie nie może zwodzić, obiecywać mieszkańcom rzeczy niemożliwych do rozwiązania i nierealnych . Jeżeli czasem nie udaje się przeforsować pewnych rozwiązań – powinien o tym otwarcie powiedzieć wyborcom. Radny reprezentuje interesy mieszkańców, a nie własne i poszczególnej grupy społecznej, dlatego nie powinien wykorzystywać pozycji do osiągnięcia swoich celów; w końcu na rzecz mieszkańców pracuje i z ich mandatu korzysta. Kieruje się zasadą przejrzystości i jawności działania. Bardzo ważne, aby każdy zainteresowany mógł do niego dotrzeć, zapytać co go nurtuje, a radny ma obowiązek uczciwie odpowiedzieć na zadawane mu pytania dotyczące – bądź spraw specyficznych dla danego okręgu, bądź co do jego pracy w radzie i aktualnych spraw gminy. Temu służą dyżury i zebrania z radnych z mieszkańcami.
Podnoszenie kwalifikacji, nabywanie doświadczeń, rzetelność i pracowitość
Praca radnego nie wymaga robienia specjalizacji. Trzeba jednak zdobyć podstawową wiedzę z zakresu przepisów samorządowych, aktów prawa miejscowego, finansów publicznych itp. Jest to ważne – gdyż radni analizować muszą wiele istotnych dokumentów (projekty uchwał, protokoły, zarządzenia, strategie rozwoju, studium uwarunkowań, zagospodarowanie przestrzenne etc).- a następnie zapoznają się wnikliwie z tymi dokumentami i biorą udział w merytorycznej dyskusji na ten temat. To konieczne – aby radni mogli podejmować decyzje odpowiedzialnie i świadomie.
Ważne, aby radny podnosił swoją wiedzę, drążył przepisy samorządowe, śledził zasady funkcjonowania gmin, w celu poszukiwania dobrych rozwiązań i strategii rozwoju własnej gminy. Warto również , aby nabywał doświadczeń poprzez angażowanie się w działalność społeczną, w działalność organizacji (stowarzyszeń, fundacji) działających na terenie gmin. Współpraca z tego typu organizacjami, jak również mieszkańcami jest powinnością radnego, a tym samym zdobywaniem doświadczenia w pracy samorządowej. W rezultacie radny będzie dostosowywał swoje działania, zważając na oczekiwania społeczne.
Aktywność i skuteczność działania
Często społeczność lokalna kojarzy radnego jako biernego uczestnika sesji rady gminy.
Stanowczo pragnę sprzeciwić się takiej opinii.
Sesja jest jedynie produktem finalnym prac radnych w komisjach i oficjalnym przypieczętowaniem uchwał, bądź ich odrzuceniem w postaci głosów radnych. Na sesjach podaje się pod głosowanie projekty uchwał, które obszernie analizowane są wcześniej na posiedzeniach komisji rady, a które często są przedmiotem sporu.
Radni jako członkowie różnych komisji mają możliwość- wychodzenia z inicjatywą uchwałodawczą, wniesienia poprawki do projektu uchwały, zaproponowania innego rozwiązania – mając tym samym wpływ na kształt ostatecznej decyzji.
Skuteczność radnego w pracach komisji i radzie związana jest również, jak wspomniałam wcześniej – ze znajomością statutu gminy, regulaminu rady i przepisów samorządowych. Umiejętne korzystanie z tych aktów, pomaga radnemu w jego pracy i podnosi jej skuteczność. Poprzez składanie wniosków formalnych, pisemnych zapytań, interpelacji, radny uzyskuje informacje i wyjaśnienia w ważnych sprawach, co następnie wykorzystuje w swojej pracy.
Wola współpracy
Wielką rolę w efektywności działania radnego odgrywa współpraca pomiędzy organami gminnymi, zarówno wykonawczym jak i uchwałodawczym. Bez takiej współpracy trudno mówić o sukcesie radnego, sukcesie radnych i burmistrza. Dlatego zadbać należy o dobre relacje, stworzenie miłej atmosfery. Odrzucić należy podziały i pamiętać, że wszyscy jesteśmy tu dla czynienia dobra wspólnotowego.
Reasumując- aktywność radnego zależy tylko i wyłącznie od niego samego; zależy od tego, w jakim celu sięgnął po mandat społeczny; jakimi pobudkami się kierował i czy przyświecała mu idea bezinteresownej pracy dla dobra ogółu.
Każdy z radnych przygotowywał swoje expose – programy wyborcze. Wiadomo, że nie wszystkie zamierzenia uda się zrealizować, ponieważ po drodze napotkają pewne ograniczenia wynikające, a to z deficytów budżetowych, a to z braku poparcia , braku możliwości realizacji etc. Ważne jest jednak, by nie zapominać o swoich obietnicach wyborczych, by dążyć do realizacji zamierzeń , które uzyskały aprobatę społeczną; aby po wyborach przestać być tylko biernym obserwatorem, a stać się realizatorem . Marta Midor-Burak